આજે આપણે જે જ્ઞાતિ વ્યવસ્થા વિષે જાણીએ છીએ તેનો ઇતિહાસ એક સદી કરતા પણ ઓછો જૂનો છે. તેથી, જાતિના આધારે સમાજમાં સર્જાયેલા વિભાજન અને ભેદભાવ માટે માત્ર વર્ણ પ્રણાલીને જ જવાબદાર ગણી શકાય નહીં. મદ્રાસ હાઈકોર્ટે સનાતન ધર્મ પર આપવામાં આવેલા નિવેદનને લઈને ઉધયનિધિ સ્ટાલિન દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીની સુનાવણી દરમિયાન આ મહત્ત્વપૂર્ણ ટિપ્પણી કરી હતી. જસ્ટિસ અનિતા સુમંતે કહ્યું કે એવું માની શકાય છે કે જાતિ પ્રથાને કારણે ભેદભાવ થઈ રહ્યો છે. પરંતુ આ સિસ્ટમનો ઈતિહાસ એક સદી કરતા પણ ઓછો છે.
એટલું જ નહીં, કોર્ટે કહ્યું કે તમિલનાડુમાં 370 રજિસ્ટર્ડ જાતિઓ છે. વિવિધ જ્ઞાતિઓ વચ્ચે ઘણી વખત તણાવની સ્થિતિ સર્જાય છે. પરંતુ તેનું કારણ માત્ર જ્ઞાતિ જ નથી પરંતુ તેમને મળતા લાભો પણ છે. કોર્ટે કહ્યું, ‘અમે માનીએ છીએ કે સમાજમાં જાતિના આધારે ભેદભાવ છે અને તેને ખતમ કરવાની જરૂર છે. પરંતુ આજે આપણે જાણીએ છીએ તેમ જ્ઞાતિ વ્યવસ્થાનો ઈતિહાસ એક સદીથી વધુ જૂનો નથી. એકલા તમિલનાડુમાં 370 થી વધુ નોંધાયેલ જાતિઓ છે. ઘણી વખત તેમની વચ્ચે મતભેદો પણ થાય છે કારણ કે એક કહે છે કે અમારી ઉપેક્ષા થઈ રહી છે અને બીજાને મહત્ત્વ મળી રહ્યું છે. આ સંઘર્ષનું એક કારણ એકબીજાને મળતા લાભો છે.
જસ્ટિસ અનીતા સુમંતે કહ્યું કે જ્યારે પરિસ્થિતિ આવી છે તો સમગ્ર દોષ માત્ર પ્રાચીન જાતિ વ્યવસ્થા પર કેવી રીતે લગાવી શકાય. જો આપણે આનો જવાબ શોધીશું, તો આપણને ના મળશે. કોર્ટે કહ્યું કે ઈતિહાસમાં એવું પણ બનતું આવ્યું છે કે લોકો જાતિના નામે એકબીજા પર હુમલો કરતા હોય છે. બેન્ચે કહ્યું કે જૂના યુગની આ બદીઓને દૂર કરવા માટે સતત સુધારા કરવા જરૂરી છે. આત્મનિરીક્ષણ થવું જોઈએ અને આપણે વિચારવું જોઈએ કે જેના દ્વારા ભેદભાવ દૂર કરી શકાય.
બેન્ચે કહ્યું, ‘જાતિ વ્યવસ્થા જન્મના આધારે ભેદભાવ કરતી નથી. તે લોકોના કામ અથવા વ્યવસાય પર આધારિત હતું. આ વ્યવસ્થા સમાજનું કામકાજ સુચારૂ રીતે થઈ શકે તે માટે કરવામાં આવ્યું હતું. અહીં લોકો તેમના કામથી ઓળખાતા હતા. આજે પણ લોકો કામના આધારે ઓળખાય છે. પોતાના નિર્ણયમાં કોર્ટે સ્ટાલિનને સલાહ આપી છે કે તેઓ કોઈપણ વર્ગને ઠેસ પહોંચાડે તેવા નિવેદનો કરવાથી બચે. તાજેતરમાં તેમની પાર્ટી ડીએમકેના નેતા એ. રાજાએ ભગવાન રામ અને મંદિર વિશે પણ ટિપ્પણી કરી હતી, જેના પર એક વર્ગે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો.
